وقف اموال فکری در فقه امامیه و حقوق موضوعه افغانستان

نویسنده

دانشجوی ارشد حقوق خصوصی

چکیده

وقف اموال مادی و اعیان خارجی مثل زمین، خانه، باغ و...، از دیر زمان در میان مردم و جامعه رواج داشته و احکام و آثار آن نیز در فقه بیان شده است لکن با توجه به شرایط فعلی و پیشرفت‏های ذهنی انسان، پدیده‏‏ای به نام «اموال فکری»که عبارت از آثار ذهنی و فکری ناشی از خلاقیت ذهنی درحوزه علم و هنر و ادب و...، است درحال رشد و توسعه بوده و مورد عقد و تصرف مالکانه واقع می‏شود و اینکه باید از این اموال در باب «وقف» بهره‏ای اقتصادی، مشروع و لازم را برده باشیم و مشخصا «وقف» آن در فقه و حقوق افغانستان، چگونه است؟ نیازمند بحث و بررسی است. در فقه، فقها «وقف» را به «تحبیس الاصل و تسبیل المنفه» تعریف کرده است و شروطی را بنابرآن تعریف، از قبیل عین بودن، مال بودن، قابلیت قبض، باقی بودن و دائمی بودن را برای موقوفه استنباط کرده که لزوم این‏گونه شرایط، وقف «اموال فکری» را که اشیای غیر محسوس است غیر ممکن و مشکل نموده است که ما در نوشتار پیش‏رو برای حل مشکل، اول به تبیین مفاهیم و کلیاتی از قبیل مفهوم مال، اموال فکری، حقوق مالکیت فکری و مصادیق آن و بعد به بررسی فقهی و حقوقی شرایط وقف و انطباق آن بر اموال فکری پرداخته شده است.
 

 

کلیدواژه‌ها