وظیفه حکومت در تأمین و صیانت از آزادی های فردی و اجتماعی
نویسنده
دانشجویی دکتری فقه و حقوق قضایی
چکیده
تأمین و دفاع از آزادی‌ها وظیفه‌ای مشترک میان نهادهای سه گانه حکومت است. دربخش قانونگذاری مجلس باید قوانینی وضع کند که هم با اصول شرعی سازگار باشد. قوانین باید به‌گونه‌ای تدوین شوند که آزادی‌های اساسی را به رسمیت بشناسند و از آن‌ها در برابر تهدیدات محافظت کنند. قانون نباید ابزار سرکوب باشد، بلکه باید حافظ کرامت انسانی باش و هم عدالت اجتماعی و منافع عمومی را تأمین کند. در بخش اجرایی، ولیّ امر درهرم قدرت در اجرای احکام اسلامی نقش برجسته ای دارد و دولت برای کارآمدی، بوروکراسی‌ها را که سبب ناکارآمدی می گردد باید حذف کند. حکومت باید سه مرحله کلیدی را برای دفاع از آزادی‌های مشروع طراحی و عملیاتی کند: 1ـ پیشگیری از آسیب‌ها. 2ـ فرهنگ‌سازی. 3ـ مانع‌زدایی. فرهنگ به‌عنوان تفکر جمعی جامعه، نقش تعیین‌کننده‌ای در تصمیم‌گیری‌های کلان دارد و دولت باید با ایجاد نهادهای فرهنگی، زمینه رشد آگاهی عمومی و نظارت اجتماعی را فراهم کند. در بخش مانع‌زدایی، با توجه به تحلیل مفاهیم قرآنی سه مانع اصلی در تحقق آزادی وجود دارد:1ـ ملأ: نماد اشرافیت و سوءاستفاده از قدرت اجتماعی. 2ـ مترف: نماد ثروت‌پرستی و خوش‌گذرانی افراطی. 3ـ طاغوت: نماد قدرت سیاسی فاسد و سلطه‌طلبی. درنتیجه، تحقق آزادی‌های مشروع در جامعه اسلامی که یکی ازوظایف ذاتی حکومت است، نیازمند به فرهنگ‌سازی ارزشی، مشارکت نخبگان، نظارت اجتماعی و مقابله با ساختارهای انحصاری و سودمحور است تا انسان بتواند در مسیر الهی، استعدادهای خود را شکوفا کند و به کرامت واقعی دست یابد.
کلیدواژه‌ها
)